Η Νήσος του Πάσχα- Η Γη.

   

Δύο κόσμοι σε αναλογία. Μπορεί το παράδειγμα του ενός να διδάξει τον άλλον?

                                      

Η Νήσος του Πάσχα είναι το πιο απομονωμένο κατοικημένο νησί, στον πλανήτη (η μικρή άσπρη τελεία στη μέση του ωκεανού, στην εικόνα). Έχει έκταση 102 τετραγωνικά χιλιόμετρα και κατά την περίοδο ακμής της έφτασε να φιλοξενεί περί τους 20.000 κάτοικους. 196 κάτοικοι ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο.

Η Γη είναι ο μοναδικός κατοικημένος πλανήτης (απ' όσο ξέρουμε) και άρα εντελώς απομονωμένος, σε όλο το Διάστημα, που ως τώρα γνωρίζουμε. Έχει έκταση στεριάς 149 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα και 7 δισεκατομμύρια κάτοικους. 47 κάτοικοι ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο.

                                            

  Στην Νήσο του Πάσχα, που ήταν ακατοίκητη, οι πρώτοι έποικοι ήταν Πολυνήσιοι και φτάνοντας, περί το 500 μ.Χ. βρήκαν, σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, ένα νησί με ήπιο κλίμα, εύφορο ηφαιστειογενές έδαφος, καλυμμένο από δάση γιγάντιων φοινικόδεντρων, γεμάτων με καρπούς και τεράστιο πληθυσμό ιθαγενών πουλιών. Ένας παράδεισος στη μέση της θάλασσας. Ήπιο κλίμα, άγριους καρπούς, κυνήγι, ψάρεμα και ξυλεία για θέρμανση, μαγείρεμα, κατασκευές σπιτιών και κανό, για ψάρεμα. Μαζί τους είχαν λαχανικά, μπανανιές, γλυκοπατάτες, κοτόπουλα κι εργαλεία. Ιδανικές συνθήκες για μια ζωή παραδεισένια...

  Κι όμως... Όταν έφτασαν οι πρώτοι Ευρωπαίοι θαλασσοπόροι, τον 18ο αιώνα, βρήκαν ένα νησί ερημικό, αραιοκατοικημένο, με περίπου 2000 κάτοικους, κανίβαλους, Τα μεγαλύτερα δέντρα ήταν σπάρτα, θάμνοι και χόρτα. Δεν βρέθηκε ούτε ένα είδος ιθαγενούς πουλιού, σαύρας ή έστω σαλιγκαριού, εκτός από έντομα. Σύντομα, η απογοήτευση των εξερευνητών έγινε έκπληξη και απορία, όταν ανακάλυψαν τις σειρές των τεράστιων μονολιθικών αγαλμάτων, που σήμερα αποτελούν σημείο αναφοράς για τη Νήσο του Πάσχα. Πάνω από 200 τέτοια αγάλματα, που με κάποιο τρόπο είχαν μεταφερθεί και στηθεί πάνω σε τεράστιες πέτρινες πλατφόρμες, κατά μήκος της ακτής και άλλα 700 σε διάφορα στάδια κατασκευής, παρατημένα στον τόπο λάξευσης ή σε αρχαίους δρόμους, ανάμεσα στα λατομεία και τις ακτές. Ήταν δυνατόν, αυτοί οι λίγοι άγριοι, που κατοικούσαν στο νησί, να είχαν πραγματοποιήσει τέτοια τεχνολογικά και οργανωτικά επιτεύματα, δεδομένου πως δεν υπήρχε ούτε τροχός, ούτε ζώα έλξης, ούτε ξυλεία για οποιεσδήποτε μηχανικές κατασκευές, ούτε καν για σκοινιά?

   Τελικά, τις τελευταίες δεκαετίες, οι αρχαιολόγοι βάλθηκαν στα σοβαρά να λύσουν το μυστήριο, μελετώντας τα παλαιότερα στρώματα του εδάφους. Και το αποτέλεσμα?

    Από τους πρώτους κιόλας αιώνες, που πάτησε ο άνθρωπος σε αυτή τη γη, άρχισε η καταστροφή της χλωρίδας πρώτα, καθώς καθάριζαν τη γη για να φυτέψουν κήπους, έκοβαν δέντρα για να φτιάξουν κανό, σπίτια, για τη φωτιά και φυσικά, για να μετακινήσουν και να ορθώσουν τα περίφημα αγάλματά τους, καθώς και τους θάμνους για να φτιάξουν σκοινιά, με αποτέλεσμα την ερήμωση, τη διάβρωση του εδάφους και την καταστροφή των θρεπτικών του συστατικών. Τα ιθαγενή πουλιά, άρχισαν κι αυτά να εξαφανίζονται, απ' το κυνήγι και την καταστροφή του βιοτόπου τους, με αποτέλεσμα να πάψουν να γονιμοποιούν τα λουλούδια των δέντρων και να διασπείρουν τους σπόρους τους. Σταδιακά, σταματά και η αλιεία, καθώς δεν έχουν μείνει δέντρα για να φτιαχτούν κανό, για να ανοιχτούν στη θάλασσα. Αφού εξολόθρευσαν τα πάντα, οι άνθρωποι εντατικοποίησαν την εκτροφή κοτόπουλων, που όμως δεν επαρκούσε κι άρχισαν να στρέφονται σε νέες πηγές διατροφής, στους ανθρώπους. Κόκαλα ανθρώπων, όπως δείχνουν οι ανασκαφές, άρχισαν να πληθαίνουν στους σωρούς με τ' αποφάγια. Μη έχοντας πια ξύλα, άναβαν φωτιές με ξερόχορτα και καλάμια. Με την κατάρρευση του περιβάλλοντος ήρθε και η κατάρρευση της κοινωνίας. Σύντομα, ομάδες πολεμιστών πήραν την εξουσία από τους κληρονομικούς ηγέτες, αρχηγούς, γραφειοκράτες και ιερείς, που είχαν στηρίξει παλαιότερα ένα πολύπλοκο μοντέλο κοινωνίας. Ακόμα και σήμερα, το έδαφος είναι σπαρμένο με ακόντια και λόγχες, απόδειξη των πολέμων που σπάραξαν το νησί.

    Ο γνωστός καθηγητής γεωγραφίας και βιολογίας, στο πανεπιστήμιο UCLA, Jared Diamond έχει αναλύσει πειστικά τους λόγους, που το περιβάλλον στη Νήσο του Πάσχα κατέρρευσε. Μεταξύ των οποίων, η απομόνωση από τον υπόλοιπο κόσμο, η ερημοποίηση και η εύκολη πρόσβαση σε όλα του τα σημεία.

                                                                        

                                                                         

Είναι δύσκολο να μην σκεφτεί κανείς, την αναλογία με τον πλανήτη Γη, έναν μοναχικό πλανήτη, στο απέραντο Διάστημα, που τον εκμεταλλεύονται 7 δισεκατομμύρια άνθρωποι, που έχουν πρόσβαση σε κάθε του σημείο.

    Αν οι κάτοικοι της Νήσου του Πάσχα χρειάστηκαν μερικές εκατοντάδες χρόνια για να καταστρέψουν τη φύση και τον πολιτισμό τους, με μόνο όπλο τα χέρια τους και απλά πέτρινα εργαλεία, τα δισεκατομμύρια των ανθρώπων, που ζουν σήμερα στη Γη, οπλισμένοι με όλα τα "θαύματα" της επιστήμης και της τεχνολογίας, πόσο πιο γρήγορα και ριζικά μπορούν να "καταφέρουν" το ίδιο αποτέλεσμα, αν δεν αλλάξει κάτι (εμείς οι ίδιοι)?

                                      

     Μπορεί οι κάτοικοι της Νήσου του Πάσχα να μην είχαν προηγούμενο παράδειγμα, όμως εμείς χάρη σε αυτούς ξέρουμε τι καταστροφή μπορούμε να επιφέρουμε, μόνοι μας, στον πλανήτη και τη ζωή μας και σίγουρα, αν θέλουμε, μπορούμε να κάνουμε κάτι γι' αυτό...

πηγές:-oikologos.gr

          -haniotika-nea.gr

            -sbs.com.au

            -travelpass.gr